Hier staat alle informatie nog eens in tien tips.

Als je een antidepressivum slikt, moeten de voordelen groter zijn dan de nadelen. De volgende vragen kunnen je daarbij helpen. Bespreek ze met je arts en/of apotheker!

  • Waarom denk je na over het stoppen met antidepressiva?
  • Waarom gebruik je antidepressiva?
  • Hoe goed hebben de antidepressiva jou geholpen?
  • Heb je (veel) last van bijwerkingen?
  • Heb je al eens eerder geprobeerd te stoppen met antidepressiva?
  • Wat zijn andere voor- en nadelen voor jou?

Het is niet altijd makkelijk om met anderen te praten over antidepressiva. Toch is het belangrijk. Mensen die dichtbij je staan weten heel goed hoe het met je ging zonder pillen. En hoe het nu gaat mét. Probeer dus duidelijk te krijgen wat je partner, kinderen, familie en vrienden ervan vinden: zouden die ook willen dat je gaat afbouwen? Vraag ze ook waarom ze dat zouden willen. Of je nu stopt of doorgaat met antidepressiva: je hebt hun steun nodig.

Zorg dat je goed weet hoe antidepressiva werken en wat de voor- en nadelen ervan zijn. Stel al je vragen aan je arts en/of apotheker. Informeer bij patiëntenverenigingen, bijvoorbeeld de depressie vereniging ( en https://depressievereniging.nl/depressie/depressie-en-medicatieafbouw/) of de Angst-, Dwang en Fobiestichting. Onthoud: er zijn veel goede redenen om te stoppen met antidepressiva, maar ook veel goede redenen om antidepressiva wél te gebruiken.

Veel gebruikers van antidepressiva kennen het gevoel dat af en toe de kop opsteekt: waarom kan ik het niet zelf? Ben ik een slapjanus omdat ik antidepressiva gebruik? Maar iedereen die worstelt met angst, dwang of depressie, weet hoe zwaar dat is. En dat het vaak een lange zoektocht is om een behandeling te vinden die werkt. Stoppen door het taboe op antidepressiva, of omdat het slikken van antidepressiva de ‘makkelijkste oplossing’ zou zijn, is niet slim. Alleen als voor jou de nadelen groter zijn dan de voordelen, dán heb je een goede reden om te stoppen. Stoppen met antidepressiva is geen doel op zich. Als het niet lukt, of als een antidepressivum je leven waardevoller maakt, dan kun je natuurlijk ook besluiten om het gewoon te blijven gebruiken. We hebben geen reden om aan te nemen dat langdurig gebruik schadelijk is.

Als je wil stoppen moet je daarover altijd met je behandelaar en/of apotheker overleggen. Je behandelaar en apotheker kunnen je vertellen wat je kunt verwachten. Stoppen kan onttrekkingsverschijnselen geven, al is dat lang niet altijd zo. De schattingen lopen sterk uiteen, maar ongeveer tussen 20-40% van de mensen krijgt onttrekkingsklachten. Dat is niet omdat antidepressiva verslavend zijn, maar omdat je lichaam aan de nieuwe situatie moet wennen. Over het algemeen geldt: hoe sneller je afbouwt, hoe ernstiger de onttrekkingsklachten. In één keer stoppen is dan ook bijna altijd een slecht plan (zie tip 8).

Het is niet verstandig om met antidepressiva te stoppen in een onrustige periode, dus als er weinig stabiliteit is in je leven. Denk bijvoorbeeld aan een verhuizing, relatieproblemen, stress op het werk, of grote financiële zorgen. Probeer dan eerst in rustiger vaarwater te komen voordat je aan afbouwen begint. Ook is het niet verstandig om af te bouwen als je nog veel last van klachten hebt. Stoppen kan dan je klachten verergeren. Overleg dan met je behandelaar over een eventuele wissel van het medicijn.

Maak in overleg met je omgeving en je behandelaar en/of apotheker een afbouwplan. Zo’n plan is persoonlijk – voor de een zijn andere dingen belangrijk dan voor de ander. In een afbouwplan spreek je af hoe lang je over het afbouwen doet en in welke stappen je de dosering vermindert. Neem daar de tijd voor (zie tip 8). Bespreek vóór je met afbouwen begint wat je doet als de klachten toch weer terugkomen. Ook dat is onderdeel van je afbouwplan. Je kan ook een terugvalpreventieplan maken waarin vroege symptomen van jouw aandoening worden beschreven om je te helpen snel aan de bel te trekken bij klachten.

Neem genoeg tijd voor het afbouwen van antidepressiva. Hoewel het veel mensen lukt om antidepressiva af te bouwen in ongeveer vier weken, mag het ook langer duren. Sterker nog: als je een hoge dosering gebruikt of veel onttrekkingsklachten hebt tijdens het afbouwen, dan is dat zelfs heel verstandig. Je kunt ook beter langzaam afbouwen als eerdere pogingen om te stoppen mislukten. De kans dat het lukt is dan waarschijnlijk groter als je langzamer afbouwt, dus waarom zou je je haasten?

De meeste gebruikers lukt het om met een goed afbouwplan en duidelijke afspraken te stoppen met antidepressiva. Toch zijn er ook mensen voor wie het erg lastig is om te stoppen. Als je veel last hebt van onttrekkingsverschijnselen kan afbouwen met tabletten lastig zijn. Gelukkig zijn veel antidepressiva ook in druppelvorm beschikbaar. Daarmee kun je in veel kleinere stappen afbouwen dan met tabletten. Voor sommige antidepressiva is er speciale afbouwmedicatie (hieronder vallen ook de taperingstrips) waarmee je tabletten in kleinere doseringen krijgt. Overleg hierover met je apotheker.

Je behandelaar en/of apotheker kan je alle belangrijke informatie geven, met jou een afbouwplan maken en je begeleiden tijdens het afbouwen. Je arts en/of apotheker kan je helpen bij ontwenningsklachten. Ook kan er zo snel ingegrepen worden als je klachten van depressie, angst of dwang terugkomen.